BENG-berekening laten maken
Sinds 1 januari 2021 geldt in Nederland de BENG-eis (Bijna Energie Neutrale Gebouwen) voor alle nieuwe gebouwen, ook voor de zakelijke markt. Als ondernemer, projectontwikkelaar of vastgoedeigenaar bent u verplicht om bij de aanvraag van een omgevingsvergunning een BENG-berekening te laten maken. Deze berekening toont aandat uw nieuwbouwproject voldoet aan de minimale energieprestatie-eisen op het gebied van energieverbruik, hernieuwbare energie en energiebehoefte.
Niet alleen om juridische redenen nodig, maar ook voor financieel voordeel: lagere energiekosten, een beter energielabel in geval van verkoop of verhuur, minder afhankelijk van de grillige prijzen van fossiele brandstoffen en opbouw van toekomstig rendement door de investeren in een toekomstbestendig gebouw.
Wat is een BENG-berekening?
Een BENG-berekening is een technische rapportage waarin wordt berekend hoe energiezuinig een gebouw is.
De BENG wordt berekend volgens de NTA-8800. Hierbij worden de volgende bouwkundige eigenschappen en installaties ingevoerd in een empirische berekening:
- Thermische schil: scheiding binnen en buiten. De isolatiewaarden, de U-waarden en Rc-waarden, en luchtdichtheid worden meegenomen in de BENG-berekening. Denk hierbij aan gevels / muren, daken, vloeren die grenzen aan buitenlucht of kruipruimte,
ramen en deuren inclusief glas. Hoe beter deze waarden, hoe minder warmteverlies. - Warmte en koude behoefte: Dit is de hoeveelheid energie die nodig is om een gebouw te verwarmen of verkoelen. Deze waarden zijn afhankelijk van de thermische schil, isolatie, beglazing en de oriëntatie van het pand. Efficiënte installaties, zonwering en goede isolatie maken dat uw gebouw voldoet aan de BENG-eisen.
- Warmteopwekking: Het verwarmen van een pand en levering van warm tapwater. Dit wordt opgewekt door Cv-ketels, hybride of volledig elektrische warmtepompen (warmte uit buitenlucht, bodem of grondwater), stadsverwarming / warmtenet / biomassaketels of zonneboilers. Efficiëntie van warmteopwekking wordt vaak uitgedrukt in een COP (coëfficiënt of performance) of rendement bij warmtepompen. In
de berekening is dit nodig om te bepalen hoeveel primaire fossiele energie nodig is. Duurzame bronnen, zoals aardwarmte of zonne-energie, dragen bij aan het verlagen van deze waarde. - Koudeopwekking (airconditioning, warmtepomp in koelmodus of koelmachines / chillers) door mechanische koeling of free cooling / vrije koeling of adiabatische koeling bij industriële processen. Een hoge COP-waarde kan bijvoorbeeld helpen om het energiegebruik en de CO2-uitstoot te verlagen.
- Interne warmteproductie: De verwarming van een pand door lichaamswarmte van medewerkers / klanten, elektrische apparaten (computers, printers, servers, keukenapparatuur in horecazaak) en verlichting of beeldschermen. Dit is natuurlijk tweeledig: in de winter helpt het om de verwarmingsbehoefte te verlagen terwijl het in de zomer leidt tot een hogere koudtevraag om een comfortabel binnenklimaat te vormen en behouden. Een goede thermische schil in combinatie met zuinige apparaten helpen de interne productie van warmte optimaal te benutten in de winter en te beperken in de zomer.
- Warmtewinst door zonnestraling: Het zonlicht dat via geveldelen / ramen een zekere hoeveelheid warmte produceert. Vanzelfsprekend leidt dit tot voordeel in de winter en nadeel in de zomer. Gebouw-oriëntatie speelt hierbij een rol, type beglazing en zontoetredingsfactor (ZTA-waarde), aanwezigheid van zonwering, overstekken of lamellen, maar ook de grootte en plaatsing van de ramen.
- Ventilatie en eventuele bevochtiging: De toevoer van verse buitenlucht en afvoer van vochtige of vervuilde binnenlucht. Een goed ventilatiesysteem voorkomt hitteverlies in de winter en oververhitting in de zomer en voert CO2, vocht en schadelijke stoffen af. Er zijn drie typen ventilatiesystemen: natuurlijke ventilatie (roosters, klepramen of kieren) welke energiezuinig maar minder goed regelbaar zijn.
Mechanische afvoer waarbij actieve afvoer van vervuilde lucht wordt gecreëerd. En ten slotte de balansventilatie met warmteterugwinning (WTW): Luchtaanvoer en luchtafvoer wordt hierbij mechanisch geregeld met als doel: warmte terugwinnen uit afgevoerde lucht en de inkomende lucht verwarmen. Bevochtiging kan in kantoren, zorginstellingen of musea een extra rol spelen. Droge lucht kan zorgen voor
gezondheidsklachten of uitdroging van materialen en een lagere productiviteit. Een modern ventilatiesysteem houdt dit op optimaal niveau zonder onnodig energieverbruik en zorgt daarmee voor meer comfort en een hogere productiviteit in uw gebouw. - Duurzame opwekking van energie: Een gebouw die zijn energiebehoefte (deels) zelf opwekt uit hernieuwbare bronnen die niet uitgeput raken en weinig tot geen co2 uitstoten. Een hoger aandeel duurzaam opgewerkte energie draagt direct bij aan behalen van de wettelijke eisen. Voorbeelden van duurzame energieopwekkers zijn PV-systemen (zonnepanelen), zonneboilers, warmtepompen, ondergrondse
koudeopslag en warmteopslag (WKO) voor later gebruik of biomassa-installaties die organisch materiaal omzetten in brandstof (zoals houtpellets).
De eisen zijn vastgelegd in drie indicatoren:
- Energiebehoefte (BENG 1) – Hoeveel energie het gebouw nodig heeft voor verwarming en koeling.
- Primair fossiel energiegebruik (BENG 2) – De hoeveelheid fossiele (niet-duurzame) energie die wordt gebruikt, uitgedrukt in kWh per m² per jaar.
- Aandeel hernieuwbare energie (BENG 3) – Het percentage energie dat wordt opgewekt uit duurzame bronnen. Deze berekening wordt uitgevoerd door een gecertificeerd energieadviseur van Exalius en is verplicht voordat de bouw kan starten.
Eisen BENG-berekening per gebouwfunctie (NTA 8800)
Onderstaand overzicht toont de eisen voor de drie BENG-indicatoren (EP1, EP2, EP3) per gebouwfunctie volgens NTA 8800.
Waarom een BENG-berekening?
- Wettelijke verplichting: Zonder goedgekeurde BENG-berekening kunt u geen omgevingsvergunning krijgen.
- Duurzaam imago: Een energiezuinig gebouw draagt bij aan uw MVOdoelstellingen en kan aantrekkelijker zijn voor huurders of kopers.
- Lagere exploitatiekosten: Door te ontwerpen volgens de BENG-eisen, bespaart u structureel op energiekosten.
- Toekomstbestendig vastgoed: Gebouwen die nu al voldoen aan strenge energienormen behouden langer hun waarde.
- Noodzakelijk voor een omgevingsvergunning (voorheen bouwvergunning)
Risico op oververhitting
Om te toetsen of uw gebouw in de zomer niet te warm wordt, geldt sinds 2021 binnen de BENG-eisen een verplichting om de risico’s op
temperatuuroverschrijding te berekenen. Dit gebeurt met de zogenoemde TO-overschrijdingsindicator, ook wel de TO-juli genoemd.
Deze indicator maakt deel uit van de integrale BENG-toets en bepaalt of een gebouw in de warmste maanden voldoende bescherming biedt tegen oververhitting – zonder direct afhankelijk te zijn van energie-intensieve koeling.
Vanaf 1 juli 2024 is er een update van de NTA 8800 van kracht, met een striktere benadering op het voorkomen van (zomerse) oververhitting, ook bij toepassing van actieve koeling.
De aanscherpingen sinds 2024
Tot 1 juli 2024 gold in de NTA 8800:2020 en NTA 8800:2023 voor woningen en woonfuncties de TOjuli-eis ≤ 1,0. Sinds 1 juli 2024 is de norm aangescherpt én veranderd van opzet, met een nieuwe schaal.
- De grenswaarde is nu ≤ 1,20. In deze context gaat het om het temperatuurverschil boven een referentiewaarde.
- De rekenmethode aangepast, waardoor de uitkomsten niet 1-op-1 vergelijkbaar zijn met de oude waarden. Een “1,20” betekent dus niet dat je opeens meer overschrijding mag hebben: het is gewoon een nieuwe schaal.
- Actieve koeling telt niet meer automatisch mee als oplossing. Je moet nu passieve zonwering, beperkte beglazing of een onderbouwde koelcapaciteit aantonen.
Hoe werkt de TO-overschrijdingsindicator?
De berekening geeft de kans aan dat de binnentemperatuur boven een aanvaardbaar niveau uitkomt. Bij energiezuinige en goed geïsoleerde gebouwen is het risico op zomerse oververhitting vaak groter, omdat warmte minder snel ontsnapt.
Wat betekent de uitkomst voor uw ontwerp?
Een temperatuur overschrijding met waarde ≤ 1,2 betekent dat het ontwerp voldoet aan de wettelijke eis volgens de NTA 8800:2024. Ligt de waarde hoger, dan zijn er twee mogelijkheden:
Aanpassingen in het ontwerp
Verbeter de bouwfysische eigenschappen van het gebouw, zodat meer zoninstraling wordt tegengehouden (bijvoorbeeld door zonwering, luifels, HR++ glas met zonwerende coating) en/of pas efficiëntere koelinstallaties toe. De BENG-berekening wordt daarna geactualiseerd, zodat het ontwerp alsnog voldoet.
Gelijkwaardige oplossing: temperatuursimulatie
Wanneer de BENG-berekening blijft aangeven dat er niet wordt voldaan, kan een temperatuursimulatieberekening worden uitgevoerd. Blijkt uit de simulatie dat het aantal uren met te hoge binnentemperaturen beperkt is, dan voldoet het gebouw alsnog aan de eisen van het Bouwbesluit.
Waarom dit belangrijk is
Een correcte berekening voorkomt niet alleen problemen bij de vergunningsaanvraag, maar zorgt ook voor een comfortabel en gezond binnenklimaat voor bewoners of gebruikers. Oververhitting kan leiden tot klachten, productiviteitsverlies en hogere energiekosten wanneer actieve koeling noodzakelijk wordt.
Door in een vroeg stadium rekening te houden met zomerse warmtebeheersing, voorkomt u dure ontwerpwijzigingen of extra bouwkosten later in het proces.
Wilt u zeker weten dat uw ontwerp voldoet aan de TO-overschrijdingsindicator? Wij voeren nauwkeurige berekeningen uit volgens de actuele normen en adviseren direct over optimalisaties, zodat uw gebouw energiezuinig én comfortabel is, klaar voor de toekomst.
BENG-berekening laten maken: hoe werkt het?
- Maak een afspraak met een specialist van Exalius, via onderstaande button.
- Inventarisatie van het ontwerp: Uw bouwtekeningen en technische gegevens
worden verzameld. - BENG-berekening uitvoeren: Met speciale software berekent de adviseur de drie BENG-indicatoren zoals beschreven hierboven.
- Advies voor optimalisatie: Indien nodig worden verbeteringen voorgesteld om
aan de eisen te voldoen. - Indienen bij de gemeente: De berekening wordt samen met de vergunningaanvraag ingediend.
- Na oplevering van een gebouw moet een definitief energielabel worden gemaakt. Door dit
proces in één keer te laten uitvoeren, bespaart u tijd en kosten.
Conclusie
Een BENG-berekening laten maken is niet alleen een wettelijke verplichting, maar ook een kans om uw vastgoed energiezuinig, toekomstbestendig en aantrekkelijk te maken. Door samen te werken met een ervaren adviseur voldoet u niet alleen aan de norm, maar profiteert u ook van lagere energiekosten en een sterker duurzaam imago.
Plan vandaag nog een kennismakingsgesprek om uw BENG-berekening te laten uitvoeren.
Veel gestelde vragen
Wat is een BENG-berekening?
Een BENG-berekening (Bijna Energie Neutraal Gebouw) toont aan dat een gebouw voldoet aan de energieprestatie-eisen die sinds 1 januari 2021 verplicht zijn bij nieuwbouw. De berekening wordt uitgevoerd volgens de NTA 8800-norm en kijkt naar energiebehoefte, fossiel energiegebruik en het aandeel hernieuwbare energie.
Wanneer is een BENG-berekening verplicht?
Bij de aanvraag van een omgevingsvergunning voor nieuwbouwprojecten is een BENGberekening altijd verplicht. Zonder goedgekeurde berekening wordt de vergunning niet verleend.
Wie mag een BENG-berekening uitvoeren?
Alleen een gecertificeerd energieadviseur mag een officiële BENG-berekening uitvoeren en registreren.
Wat is het verschil tussen BENG en een energielabel?
Een BENG-berekening vindt plaats in de ontwerpfase en is verplicht voor de vergunningsaanvraag van nieuwbouw. Een energielabel wordt geregistreerd bij oplevering en toont de werkelijke energieprestatie van het gebouw.
Wat kost een BENG-berekening?
De kosten hangen af van de grootte en complexiteit van het project. Voor eenvoudige gebouwen liggen de kosten lager dan voor grootschalige of complexe projecten met meerdere installaties. Neem contact met ons op voor een vrijblijvende indicatie of offerte.
Kan een BENG-berekening worden aangepast tijdens het proces?
Ja. Wanneer blijkt dat het ontwerp niet voldoet, kan de berekening worden geactualiseerd na aanpassingen in ontwerp of optimalisatie van installaties. Dit voorkomt vertraging bij de vergunningsaanvraag.
Kan ik ook een BENG-berekening doen als mijn gebouw al bijna af is?
Ja, het is mogelijk om een BENG-berekening uit te voeren op basis van ontwerptekeningen of bijna-af gebouwde panden. Dit helpt om te controleren of u nog aanpassingen moet doorvoeren voordat het gebouw wordt opgeleverd.
Hoeveel tijd kost een BENG-berekening?
Een BENG-berekening kost meestal enkele werkdagen tot een week, afhankelijk van de complexiteit van het project en de beschikbaarheid van bouwtekeningen en installatiedetails. Indien u haast heeft, laat het ons dan weten. We denken graag mee.
Wat gebeurt er als mijn gebouw niet voldoet aan de BENG-eisen?
In dat geval moet het ontwerp worden aangepast. Een adviseur kan optimalisaties voorstellen, zoals betere isolatie, efficiëntere installaties of meer hernieuwbare energie. Pas als de berekening voldoet, kan de vergunning worden verstrekt.
Waarom is een BENG-berekening belangrijk voor mijn bedrijf?
Een correcte BENG-berekening is niet alleen wettelijk verplicht, maar helpt ook bij duurzaam imago, lagere exploitatiekosten en toekomstbestendig vastgoed.
